Nội dung cuộc phỏng vấn này đang gây nhiều bàn cãi kể cả chỉ trích mạnh mẽ của độc giả ở trong nước về “đề xuất” đóng tiền thay cho nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc của công dân.

Ông Trần Đình Nhã viện cớ mỗi năm “có hàng triệu thanh niên đủ tiêu chuẩn đi quân dịch nhưng chỉ một phần nhỏ tòng ngũ” để đưa yêu cầu cho mua nghĩa vụ quân sự bằng tiền. Ngay trên tờ NLĐ, ông Nguyễn Văn Chiến, đoàn trưởng đại biểu quốc hội tỉnh Bắc Ninh thấy cái bất công của vấn đề.

Trong cuộc phỏng vấn, ông Nhã xác định quan điểm cá nhân của mình là “Tôi ủng hộ việc có thể đóng tiền hoặc làm một việc gì đó” thay cho quân dịch.

Tuy nhiên, bạn đọc của báo này nói trái lại: “Tôi thấy việc lo lót xảy ra khá phổ thông. Thanh niên muốn tránh nghĩa vụ quân sự thì phải đút lót tiền cho phường đội, huyện đội, những người trong hội đồng tuyển NVQS”.

Ông Trần Đình Nhã đã đáp rằng “Hiện chúng ta có trách nhiệm công an quần chúng. # và trách nhiệm dân binh tự vệ có hạn. Đó có phải là bổn phận thay thế cho quân dịch (NVQS) không? Ủy ban Quốc phòng - An ninh cho rằng đó có thể là trách nhiệm thay thế. Vậy, với những trường hợp không phải làm gì cả thì có phải thực hành trách nhiệm gì không, có phải Lao Động công ích hay phải nộp một khoản tiền nào đó để góp phần phục vụ cho chính những người thực hành NVQS? Chúng tôi cho rằng bổn phận thay thế gồm nhiều hình thức: trách nhiệm có vận hạn trong công an quần chúng, dân binh tự vệ, bổn phận khác hoặc đóng góp bằng tiền, bằng sức.”

Bản dự thảo hiến pháp mới có thể được phê chuẩn vào cuối kỳ họp quốc hội chỉ trong ít ngày nữa viết ở điều 45 là “Bảo vệ giang sơn là nghĩa vụ thiêng và quyền cao quý của công dân. Công dân phải thực hành nghĩa vụ quân sự và tham dự xây dựng nền quốc phòng toàn dân. Việc thực hành trách nhiệm thay thế quân dịch do luật định.”

“Nếu cho phép đóng tiền để không phải thực hiện NVQS thì sẽ nảy việc những gia đình muốn con cái ở nhà thi, học tiếp hoặc đi làm kiếm tiền và không muốn đi lính sẽ sẵn sàng đóng tiền, dù nhiều năm liền. Còn con nhà nghèo thường ăn uống kham khổ, sức khỏe yếu thì lại phải đi quân nhân”, ông Chiến nói.

Theo lề luật hiện hành những loại “nghĩa vụ thay thế” gồm có việc phục vụ trong lực lượng công an và dân quân tự vệ có kì hạn. Nay thì chế độ Hà Nội cho thêm cái khoản trả tiền để khỏi “quân dịch” chứ không phải tham dự “nghĩa vụ thay thế” mới được miễn.

Làm quân dịch là bổn phận của mỗi thanh niên nhưng đang được chế độ Hà Nội dự trù cho đóng tiền để khỏi phải đi lính. (Hình: Người cần lao)

“Đi quân dịch là miêu tả lòng yêu nước mà bất cứ ai cũng đều phải có. Đó còn là bổn phận của toàn dân, không thể đem đồng tiền ra để mua được. Đừng biến trách nhiệm và lòng yêu nước thành thứ có thể mua bán mà có tội với tổ tiên, với đất nước này”. Một độc giả lấy bút hiệu là “Lòng Dân” được dẫn ý kiến trên báo Người cần lao. (TN)

Khi đã được cả Bộ quốc phòng và Ủy ban Quốc phòng An ninh ở Quốc Hội “bàn bạc và thống nhất”, có thể hiểu chuyện này đã được “ở trên” bật đèn xanh, chỉ chờ đem thi hành. Tuy nhiên, như ông Nhã nói, phải chờ cho dự thảo hiến pháp mới thông qua thì mới tiến đến chuyện đóng tiền thay cho đi quân dịch.

Bên cạnh bài phỏng vấn ông tướng Trần Đình Nhã, báo Người Lao Động cho đăng tải một số ý kiến độc giả cho rằng “Lòng yêu nước chẳng thể đổi bằng tiền”. Ông Nhã nom tình trạng “tiêu cực” trong thi hành quân dịch là có “nhưng không đáng kể”.

Mới Tháng Giêng năm nay, chính quyền trung ương CSVN ra một bản thông tư liên tịch giữa hai Bộ Quốc Phòng và Bộ Giáo Dục & Đào Tạo mang số 13/2013/TTLT-BQP-BGĐT ra lệnh “công dân nhận được lệnh gọi tòng ngũ và giấy báo nhập học vào các trường trong cùng một thời điểm thì phải chấp hành lệnh gọi tòng ngũ và không thuộc đối tượng được xét tạm hoãn gọi nhập ngũ”.

Báo Người Lao Động ngày Thứ Bảy 23/11/2013 đăng cuộc phỏng vấn ông Trần Đình Nhã, trung tướng quân đội CSVN và song song là đại biểu Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng – An Ninh Quốc Hội Việt Nam, về một bản dự thảo sửa đổi bản “Luật quân dịch” hiện hành.

Một độc giả khác của tờ báo NLĐ đặt câu hỏi: “Nếu chiến tranh xảy ra, những đồng bạc thu được từ việc không phải đi NVQS có mua được tính mệnh của quần chúng. # và đất đai của đất nước đã rơi vào tay quân thù không?”

Nếu “đề xuất” cho nộp tiền thay cho nghĩa vụ quân sự được đem vận dụng thì nó sẽ trái ngược với cái thông tư liên tịch vừa kể.